Ijapokuwa kitaalamu
inasemekana kwamba kitu kikubwa wakati wa kuanzisha biashara ni wazo na
wala siyo fedha (mtaji), lakini ukweli huu unaweza katika mazingira fulani
usiwe na maana sana na mahali pengine ukafanya kazi vizuri tu. Hata kama
ungelikuwa ni mjadala umeitishwa mtaani kwa watu wa kawaida, nadhani upande wa
wale ambao wangesema bila pesa huwezi kuanzisha biashara ikafanikiwa
wangekuwa wengi kushinda wale wanaosema pesa siyo muhimu sana bali wazo.
Nasema hivyo
kutokana na ukweli kwamba idadi kubwa ya watu mitaani tatizo lao kubwa
utawasikia wakilalamika ni 'mtaji' waliokuwa nao kuwa kidogo, hautoshi.
Hoja kwamba ni lazima uwe na fedha angalao kiasi kidogo inazidi kupata nguvu pale tunaposhuhudia watu wa kawaida wengi siku hizi wakienda kujiunga katika taasisi mbalimbali za mikopo na saccos. Isingelikuwa kama pesa ni muhimu, wangelisumbuka kwenda huko kufanya kitu gani?
Hoja kwamba ni lazima uwe na fedha angalao kiasi kidogo inazidi kupata nguvu pale tunaposhuhudia watu wa kawaida wengi siku hizi wakienda kujiunga katika taasisi mbalimbali za mikopo na saccos. Isingelikuwa kama pesa ni muhimu, wangelisumbuka kwenda huko kufanya kitu gani?
Katika mazingira
ambayo pesa siyo muhimu bali wazo, ni lazima mtu ukubali kupoteza muda wako
mwingi, tena uwe mjasiriamali kwelikweli jambo ambalo watu wengi wa kawaida
ambao hawajapata mafunzo ya ujasiriamali ni vigumu kukubaliana na wewe.
Vinginevyo basi iwe tu ni bahati yako kupata mafanikio, na hili haliwezi
kutokea kwa kila mtu, katika watu mia utakuta labda wawili au watatu. Watu
wengi mitaani wanaamini kwamba ikiwa utataka mafanikio ya haraka bila ya kuvuja
jasho miaka mingi basi pesa ndiyo kila kitu.
Lakini ndugu msomaji
nisije nikakukatisha tamaa wewe ambaye unaamini pesa siyo muhimu sana, kwani
unaweza ukaanza bila hata ya kutumia senti tano lakini mbele ya safari
ukahitaji fedha. Nafikiri na hivyo ndivyo watu wengi wanavyofanya, unaisisimua
biashara aidha kwa kwenda kukopa ama kukaribisha wabia.
Mada yangu hasa
haikuwa hiyo ijapokuwa inaweza ikawa na mahusiano kidogo na ile niliyokuwa
nimethamiria kuitoa, “swimming in a cool water while you are thirst”
Siku moja nilikuwa
nimekaa na jamaa yangu mmoja kwa jina anaitwa E.Mrema, ni
mwenyeji kutoka kule Mkuu Rombo Kilimanjaro eneo liitwalo Mrere Mashati.
Tulikuwa tumekaa eneo moja maarufu jijini wanakouza vinywaji na vywakula vya
asili ya makabila mbalimbali. Mazungumzo yetu yalitawaliwa zaidi na maswala ya
biashara na hasa katika kipengele cha shida ya mtaji.
Massawe alikuwa
akilalamika sana juu ya kukosa mtaji wa maana wa kuendeshea biashara zake.
Aliwalaumu sana ngugu zake wenye uwezo kwamba hawataki kumsaidia walao msingi
kidogo ili na yeye aweze kuinuka kama wao. Aliendelea kuulaumu mfumo mzima wa
benki na taasisi nyinginezo za kifedha akidai kwamba, hizi taasisi ndogo ndogo
za fedha hasa zinazokopesha kwa dhamana ya vikundi vya watu watano,
hazisaidii chochote zaidi ya kuzidi kumdidimiza mjasiriamali huku zenyewe
zikizidi kunufaika.
Akitolea mfano
alisema kuwa yeye binafsi alijiunga na taasisi moja, sasa imeshapita miaka 10
lakini haoni maendeleo yeyote zaidi ya kila wakati kuwaza marejesho
kichwani mwake. Na isitoshe mmoja wa wanakikundi anapokimbia na mkopo
taasisi huwatwisha jukumu la kulipa wanachama wenzake pasipo hata kusaidia
kumsaka mhusika. Na inaposhindikana kabisa huangalia wenye akiba kubwa na
kuichukua kufidia marejesho ya huyo aliyekimbia.
Baada ya kumsikiliza
kwa muda mrefu, ilifika mahali na mimi nikaanza kumuuliza maswali mawili matatu
huku tukiendelea kunywa vinywaji vyetu na kutafuna. Katika majibu yote
aliyonipa niligundua vitu viwili, cha kwanza ni kwamba ndugu yangu Massawe kwa
muda wote wa miaka 10 alikuwa akikopa mikopo midogomidogo kuanzia elfu 50,
mpaka laki tano tu, na aliogopa kukopa zaidi ya hapo akihofia baadaye kuja
kushindwa kulipa.
Pili, Massawe hakuwa
na dhamana za uhakika ambazo zingemuwezesha kukopa fedha nyingi kuanzia million
moja na zaidi.Taasisi ili ikupe fedha kuanzia milioni moja kwenda juu
wanahitaji uwe na hati ya kumiliki kiwanja, nyumba au kadi ya gari.
Alinihakikishia
kwamba, hapa Dar es salaam hakuwa anamiliki mali nyingine zaidi ya vitu vyake
vya ndani, lakini katika kuendelea kumdodosa, alibainisha kwamba huko kwao
Mrere Rombo anamiliki shamba la migomba na mikahaha lenye zaidi ya hekari 5
alilorithishwa na babu yake.
“kumbe ulafise
intala inini?" nikang’aka kwa kilugha bila kutarajia nikimaanisha,
“kumbe una shamba kubwa kiasi hicho !”
“You are swimming in
a cool water while you are thirst, come on brother ! acha uduwanzi, hebu kimbia
kesho upesi ukaweke dhamana benki wakupe minoti uje ukachakarike!” Nilijikuta
nikiendelea kububujikwa na maneno mchanganyiko kwa lugha zote tatu.
Ni watu wengi
wamekufa masikini, siyo leo tu, tangu enzi na enzi. Walikufa wakiwa wanamiliki
rasilimali nyingi kama mashamba na nyumba, wakawaachia watoto wao, watoto nao
hulimalima muda ukiisha nao pia huwaachia tena watoto wao hivyo hivyo na
kuendelea.
Hawajui rasilimali
kama hizo wangeweza wakazitumia kama dhamana wakaondokana na umasikini huku
zikiendelea kubakia vilevile. Leo hii Kariakoo wenyeji wajanja huwaalika
wawekezaji wenye mitaji yao, wanajenga magorofa kwa mikataba, baada ya miaka
kadhaa labda tuseme miaka mitano, 10, 15 au zaidi, nyumba na ardhi vinarudi
tena kuendelea kuwa mali ya familia.
0 comments:
Post a Comment